පිළිකා නසන නව ජාන රහස

විද්‍යාඥයින් විසින් ශරීරයේ විටමින් D අවශෝෂණයට හා එය බිඳ හෙළීමට ඉතා වැදගත් SDR42E1 නම් ජානයක් හඳුනාගෙන තිබෙනවා. මෙම ජානය, පිළිකා සෛල ඉලක්ක කරමින්, සෞඛ්‍ය සම්පන්න සෛලවලට හානි නොකර, පිළිකා හා ස්වයංප්‍රතිශක්ති රෝග සඳහා නව ප්‍රතිකාර මඟක් විවර කරන බලාපොරොත්තුවක් ගෙන එනවා.

Jul 20, 2025 - 06:14
Jul 20, 2025 - 06:14
 0  11
පිළිකා නසන නව ජාන රහස

SDR42E1 යනු විටමින් D ශරීරයට උරා ගැනීමට හා එය කැල්සිට්‍රයෝල් (calcitriol) බවට පරිවර්තනය කිරීමට උපකාරී වන ජානයකි. මෙය ශරීරයේ අස්ථි හා සෛල සෞඛ්‍යය පවත්වා ගැනීමට ඉතා වැදගත්. CRISPR/Cas9 ජාන සංස්කරණ තාක්ෂණය භාවිතයෙන් මෙම ජානය අක්‍රිය කළ විට, විටමින් D බිඳ හෙළීමට අපහසු වන අතර, සමහරුන්ට හිරු එළිය හෝ විටමින් D අතිරේක ලැබුණත්, ඒවා ශරීරයට උරා ගැනීමේ ගැටලු ඇති වන බව මෙමඟින් හෙළි වුණා.

මෙම ජානය මිනිසුන්ගේ සිට බිඳිති හා පළතුරු මැස්සන් දක්වා පිහිටි බව පෙන්වනවා. එය 8-ඩිහයිඩ්‍රොකොලෙස්ටරෝල් හා 7-ඩිහයිඩ්‍රොකොලෙස්ටරෝල් වැනි විටමින් D හි පූර්වගාමීන් සමඟ බැඳීමේ හැකියාවක් ඇති බවත්, සමෙහි විටමින් D නිපදවීමට උපකාරී වන බවත් පර්යේෂණවලින් හෙළි වී තිබෙනවා. SDR42E1 අක්‍රිය වූ විට, ස්ටෙරෝල් අවශෝෂණය, බිඳ හෙළීම, හා පිළිකා සම්බන්ධ සංඥා මාර්ගවල ජාන 4,600කට වඩා බලපෑම් ඇති වනවා.

CRISPR/Cas9 - ජාන සංස්කරණයේ බලවත් මෙවලම

CRISPR/Cas9 යනු ජාන සංස්කරණයේ විප්ලවීය තාක්ෂණයකි. මෙහිදී Cas9 එන්සයිමය "මූලික කතුරකින්" DNA කපා ඉවත් කරන අතර, මඟපෙන්වන RNA (gRNA) එය නිවැරදි ජාන ස්ථානයට යොමු කරනවා. මෙම තාක්ෂණය, බැක්ටීරියාවලට, වෛරස්වලට එරෙහි ආරක්ෂණ යාන්ත්‍රණයකින් ගත් එකක් වන අතර, එය වේගවත්, ලාභදායී, හා නිවැරදි බවින් යුක්තයි. SDR42E1 හි කාර්යය හඳුනා ගැනීමට මෙම තාක්ෂණය ඉතා වැදගත් වුණා.

පිළිකා සෛලවලට එරෙහි බලවත් පිළිතුරක්

පර්යේෂකයින් HCT116 බඩවැල් පිළිකා සෛලවල SDR42E1 ජානය අක්‍රිය කළ විට, එම සෛලවල ජීව ගුණය 53%කින් අඩු වුණා. මෙයින් පෙනී යන්නේ, SDR42E1 බඩවැල් පිළිකා සෛලවල පැවැත්මට ඉතා වැදගත් බවයි. මෙම ජානය අක්‍රිය වූ විට, LRP1B හා ABCC2 වැනි ජානවල ඉහළ යාමක් සහ WNT16 හා SLC7A5 වැනි ජානවල පහළ යාමක් දක්නට ලැබුණා. එසේම, ALDOA වැනි සෛල වර්ධනයට සම්බන්ධ ප්‍රෝටීනවල ප්‍රකාශනය අඩු වුණා.

විශේෂයෙන්, SDR42E1 තාවකාලිකව ඉහළ නංවා ඇති විට, ABCC2 ප්‍රකාශනය හා සෛල ජීව ගුණය යථා තත්ත්වයට පත්වුණා. මෙයින් පෙනී යන්නේ, SDR42E1 ජානය භාවිතයෙන් පිළිකා සෛල ඉලක්ක කරමින්, සෞඛ්‍ය සම්පන්න සෛලවලට හානි නොකර ප්‍රතිකාර සැලසීමට හැකි බවයි. මෙය නිවැරදි පිළිකා ප්‍රතිකාර (precision oncology) සඳහා විශාල බලාපොරොත්තුවක් ගෙන එනවා.

අනාගතයේ බලාපොරොත්තු

මෙම ජානයේ බලපෑම තවමත් පර්යේෂණ මට්ටමේ ඇති අතර, රෝගීන්ට භාවිතයට ගැනීමට තවත් බොහෝ පරීක්ෂණ අවශ්‍ය වෙනවා. එහෙත්, SDR42E1 හි කාර්යය හඳුනාගැනීම, පිළිකා හා ස්වයංප්‍රතිශක්ති රෝගවලට එරෙහිව නව ප්‍රතිකාර මඟක් විවර කරනවා. ශ්‍රී ලංකාවේ විද්‍යාඥයින්ටත්, මෙම තාක්ෂණය භාවිතයෙන් ලෝක මට්ටමේ විද්‍යාත්මක ජයග්‍රහණවලට දායක විය හැකි බව මෙමඟින් පෙන්නුම් කරනවා.

What's Your Reaction?

Like Like 2
Dislike Dislike 0
Love Love 0
Funny Funny 0
Angry Angry 0
Sad Sad 0
Wow Wow 0
Anuhas Kalhara A Tech Startup Founder and academic researcher passionate about STEM education and innovations. Experienced in leadership and innovative research, with a focus on advancing technology and sustainable development.